Αρχιτεκτονικη
Αρχιτεκτονικη κληρονομια
Πόλεις και χωριά
Αποτελώντας κληρονομιά των προηγούμενων αιώνων, η αστική μορφολογία της Καρκασόν παρουσιάζει μια διττή ταυτότητα. Η οχυρωμένη πολιτεία φέρει χαρακτηριστικά ορεινών χωριών και παράλληλα αρχαίων κάστρων χτισμένων σε ύψωμα, των οποίων οι κάτοικοι ήταν εγκατεστημένοι γύρω από το παλάτι. Η αρχιτεκτονική της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την τέχνη του πολέμου καθώς περιβάλλεται από ένα σημαντικό αμυντικό σύστημα. Όσον αφορά την αποκαλούμενη «Κάτω Πόλη» (bastide Saint-Louis), η ανοικοδόμηση της οποίας ξεκίνησε το 1260, η ρυμοτομία της στηρίχθηκε σε ένα εκτενές τετράπλευρο γεωμετρικό σχέδιο με ευθύγραμμους δρόμους και σοκάκια τα οποία τέμνονται σχηματίζοντας ορθή γωνία με τους δύο κύριους άξονες, του ενός με κατεύθυνση Ανατολή-Δύση, και του άλλου με κατεύθυνση Βορρά-Νότου. Στο σημείο της διασταύρωσης των δύο αυτών οδών βρίσκεται μια κεντρική πλατεία η οποία διαθέτει την χαρακτηριστική γοητεία της Νότιας Γαλλίας, η πλατεία «Καρνό» (place Carnot). Στην καρδιά της Κάτω Πόλης βρίσκεται επίσης η κεντρική αγορά σιτηρών, όπου άλλοτε διεξαγόταν το εμπόριο των δημητριακών και όπου βρισκόταν τα πέτρινα σταθμά τα οποία ήταν απαραίτητα για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Ο ξύλινος σκελετός της σκεπής της αγοράς χαρακτηρίζεται από επιμέλεια όσον αφορά την επιλογή της ξυλείας αλλά και τον τρόπο που έχει γίνει η συναρμογή της. Ο τρόπος με τον οποίο οι δοκοί ήταν τοποθετημένοι ο ένας με τον άλλο, «το χέρι του Δία» όπως λέγεται διαφορετικά, επέτρεψε στο σύνολο της κατασκευής να αντέξει στον χρόνο σε αντίθεση με τον ψαμμίτη, του οποίου η φθορά συντέλεσε στις πολυάριθμες συντηρήσεις του 18 ου αιώνα. Η Καρκασόν αριθμεί πολλά αριστοκρατικά κτίρια που μαρτυρούν το βιομηχανικό και εμπορικό της παρελθόν. Τα κτίρια αυτά χρονολογούνται από την περίοδο άνθησης της υφαντουργίας μεταξύ του 17 ου και 18 ου αιώνα. Η οδός «Βερντάν» (rue de Verdun) συγκεντρώνει πολλά τέτοια όπως το «Οτέλ Μπεζοσέλ» (hôtel Besaucèle), το «Οτέλ Μπουρλά» (hôtel Bourlat) και το «Οτέλ ντε Ρού ντ’Αλζόν» (l’hôtel de Roux d’Alzonne). Ορισμένα κτίρια βέβαια ξεχωρίζουν όπως το «Οτέλ ντε Φρανκ ντε Καουζάκ» (hôtel de Franc de Cahuzac) ή το «Οτέλ ντε Μουράτ» (hôtel de Murat), το οποίο σήμερα αποτελεί την έδρα του Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Στρατιωτική αρχιτεκτονική
Η τέχνη του πολέμου έχει σημαδέψει την πολιτεία της Καρκασόν. Το αμυντικό της σύστημα λόγω του εξαιρετικού του μεγέθους, την πολυπλοκότητα αλλά και την ποιότητα της συντήρησής του, την κατατάσσουν πάντα σε ένα από τα σημαντικότερα κάστρα της Ευρώπης. Δυο τείχη, κατασκευασμένα από ιζηματογενή πετρώματα που αφαιρέθηκαν από το ίδιο το υψίπεδο στο οποίο χτίστηκε η πόλη, την προστατεύουν. Τα τείχη αυτά χωρίζονται μεταξύ τους από μια επίπεδη επιφάνεια, το μετατείχιο. Το σύστημα αυτό αποσκοπεί στην καθυστέρηση των επιτιθέμενων, οι οποίοι σε περίπτωση που κατάφερναν να περάσουν το εξωτερικό περίβολο, θα βρισκόταν «παγιδευμένοι» από το δεύτερο τείχος και με τον τρόπο αυτό θα ήταν σαφώς πιο ευάλωτοι. Στο εσωτερικό τείχος σώζονται ακόμη 17 πύργοι από τους 30 που υπήρχαν αρχικά. Το εξωτερικό περίβολο από την ανατολική πλευρά της πόλης περιβάλλεται από τάφρο. Τέσσερις πύλες οδηγούν στο εσωτερικό της πολιτείας και δίνουν πρόσβαση σε τέσσερα κύρια σημεία της πόλης. Η πύλη «Ναρμπονέζ» (La porte Narbonnaise) αποτελείται από δύο επιβλητικούς πύργους, εκ των οποίων ο ένας περιλαμβάνει ένα κελάρι για προμήθειες και ο άλλος μια δεξαμενή για νερό. Η συγκεκριμένη πύλη προστατεύεται από διπλά κιγκλιδώματα τα οποία ενισχύονται από ένα φονιά και τοξοθυρίδες. Η πύλη «Σεν-Ναζέρ» (La porte Saint-Nazaire), η οποία προστατεύει τον ομώνυμο καθεδρικό ναό, είναι εξοπλισμένη με τέσσερις γωνιακούς πυργίσκους (μικροί πύργοι για φύλαξη σκοπιάς) και με ένα περίπλοκο αμυντικό σύστημα αποτελούμενο από επάλξεις, κιγκλιδώματα και ανοίγματα στους τοίχους. Η πύλη «Όντ» (La porte d’Aude) βρίσκεται πολύ κοντά στο κάστρο και αποτελείται από ψηλές θολωτές στοές στις οποίες υπάρχουν παραπλανητικές πόρτες που δεν οδηγούν πουθενά, με σκοπό να ξεγελάσουν τον εχθρό. Πολλοί περιστροφικοί διάδρομοι που σχηματίζουν διάφορα επίπεδα δημιουργούν ένα είδος «φάκας» μέσα στην οποία οι επιτιθέμενοι θα μπορούσαν να αποκλειστούν και να εξουδετερωθούν από κάθε πλευρά. Τέλος, η πύλη «Μπούργκ» (la porte du Bourg) ή αλλιώς πύλη «Ροντέ» (la porte de Rodez) δεν εξυπηρετούσε στην άμυνα και αργότερα μετατράπηκε σε προπύργιο του εξωτερικού περιβόλου. Δίπλα στο τείχος, το κάστρο έχει τη μορφή ενός επιμήκους παραλληλογράμμου, το οποίο μάλιστα διαθέτει ένα πολύ ισχυρό αμυντικό σύστημα αποτελούμενο από κινητές γέφυρες, πύργους, επάλξεις, κιγκλιδώματα, και ανοίγματα στους τοίχους. Η οχυρωμένη πολιτεία ωστόσο, δεν αποτελεί το μόνο σημείο της Καρκασόν, το οποίο είναι προφυλαγμένο από περίβολο. Και η Κάτω Πόλη διέθετε επίσης τείχος από το οποίο σήμερα έχουν απομείνει μόνο ορισμένα χαλάσματα. Στην Κάτω Πόλη διασώζονται ακόμη τέσσερα οχυρά, το οχυρό «Σεν-Μαρτέν» (bastion Saint-Martin), το οχυρό «Καλβέρ» (bastion du Calvaire), το οχυρό «Μοντμορενσί» (bastion de Montmorency) και το οχυρό «Τούρ Γκρός» (bastion de la Tour Grosse) ή αλλιώς οχυρό «Μουλάν» (bastion des Moulins).
Θρησκευτική αρχιτεκτονική
Στην Καρκασόν συναντάμε πλήθος θρησκευτικών οικοδομημάτων. Ξεκινώντας από την Κάτω Πόλη, συναντάμε τον καθεδρικό ναό «Σεν-Μισέλ» (cathédrale Saint-Michel), ο οποίος κατασκευάστηκε με πρωτοβουλία του Σεν-Λουί (Saint-Louis) τους πρώτους χρόνους της εξουσίας του. Χτισμένος σε γοτθικό ρυθμό της περιοχής του Λανγκεντόκ, ο ναός έχει ένα τετράγωνο κωδωνοστάσιο το οποίο στο τελευταίο του επίπεδο διαφοροποιείται φέροντας οκταγωνική δομή. Το εσωτερικό του αποτελείται από ένα ενιαίο κλίτος με οκτώ σειρές καθισμάτων και πλαισιώνεται από εσωτερικά πλευρικά παρεκκλήσια. Ο ναός «Σεν-Βανσάν» (l’église Saint-Vincent), κτισμένος στον ίδιο ρυθμό, κατασκευάστηκε τον 8 ο αιώνα. Είναι γνωστός για το ψηλό καμπαναριό του που φτάνει τα 54 μέτρα, και υπήρξε σημείο αναφοράς για τους Ντελάμπρ (Delambre) και Μεσαίν (Méchain) στην προσπάθειά τους να υπολογίσουν το μήκος ενός τόξου του μεσημβρινού της Γής. Στο εσωτερικό του υπάρχει ένα σύστημα κωδωνοκρουσίας που αποτελείται από 47 καμπάνες. Ο ναός «Κάρμ» (L’église des Carmes) ή αλλιώς το παρεκκλήσι «Νοτρ-Νταμ ντυ Μον-Καρμέλ» (la chapelle Notre-Dame-du-Mont-Carmel), που βρίσκεται στα μέσα της οδού «Κλεμενσώ» (rue Clémenceau) πρόκειται για ακόμη ένα θρησκευτικό οικοδόμημα, του οποίου η ανέγερση ξεκίνησε το 1279 και στέγασε τους τάφους των σπουδαίων οικογενειών της πόλης. Το παρεκκλήσι «Νοτρ-Νταμ ντε λα Σαντέ» (la chapelle Notre-Dame de la Santé), μια πιο πρόσφατη χρονικά κατασκευή, βρίσκεται κτισμένο στις όχθες του ποταμού Όντ δίπλα από τη γέφυρα «Πόντ Βιέ» (pont Vieux) και το νοσοκομείο που περιέθαλπε όσους προσβάλλονταν από πανώλη. Αποτελείται από ένα ενιαίο θολωτό κλίτος με δύο σειρές καθισμάτων και μάλιστα οι εργασίες συντήρησής του ολοκληρώθηκαν πρόσφατα. Στις παρυφές της οχυρωμένης πολιτείας συναντάμε ακόμη ένα μικρό παρεκκλήσι, το παρεκκλήσι του «Σεν Ζιμέρ» (la chapelle de Saint-Gimer), την ανέγερση του οποίου ανέλαβε ο Βιολέ λε Ντύκ (Viollet-le-Duc) τον 19 ο αιώνα. Το συγκεκριμένο παρεκκλήσι κτίστηκε στο εσωτερικό ενός παλαιού προπυργίου που διαφύλαττε την πρόσβαση στον ποταμό Όντ. Τέλος, κλείνουμε την περιγραφή μας για τα θρησκευτικά οικοδομήματα με το σπουδαιότερο όλων, τον βασιλικό ναό του «Σεν Ναζέρ ε Σεν Κέλς» (la basilique Saint-Nazaire-et-Saint-Celse). Το επονομαζόμενο «στολίδι» στης οχυρωμένης πολιτείας ξεκίνησε την ανέγερσή του το 1096. Ο ναός συνδυάζει τον ρωμαϊκό και τον γοτθικό ρυθμό, ενώ τα λαξευμένα τριαντάφυλλα του εγκάρσιου κλίτους καθώς και τα βιτρό της χορωδίας είναι από τα ομορφότερα που θα συναντήσει κανείς σε όλη τη Νότια Γαλλία. Αξίζει βέβαια να επισημάνουμε ότι ο καθολικισμός δεν είναι η μοναδική θρησκεία που εκπροσωπείται στην πόλη. Στην Καρκασόν υπάρχει ένας προτεσταντικός ναός, στην οδό «Αντουάν-Μαρτί» (rue Antoine-Marty), ο οποίος εγκαινιάστηκε το 1890 καθώς επίσης και ένα μουσουλμανικό τέμενος από το 2000 στην περιοχή «Λα Κόντ» (quartier La Conte).